128 sposobów w jakie MIDI ułatwi Twoje życie

Jeżeli zawsze chciałeś używać wielu różnych brzmień na scenie bez potrzeby tańczenia po obszernym zestawie efektów nożnych, to MIDI (Musical Instrument Digital Interface) jest rozwiązaniem dokładnie dla Ciebie. W tym artykule pokażemy co wzmacniacz taki jak GrandMeister 36 może dać Ci przy występach na żywo.

MIDI zostało pierwotnie opracowane przez firmy produkujące syntezatory dla keyboardzistów, jednak zmieniło dzisiejszą muzykę w znaczny sposób. Na początku było głównie wykorzystywane aby wysyłać komunikaty wyzwalające dźwięk w innym instrumencie. Zarówno na scenie jak i w studio jest to z reguły sygnał z keyboardu lub sekwencera przesyłany do samplera lub generatora dźwięku.

Kolejną świetną cechą MIDI jest możliwość zmieniania brzmień przy użyciu tzw. zmian programów, co jest głównym elementem wykorzystywanym przez gitarzystów. Za pomocą jednego przycisku możesz zmienić kanał wzmacniacza i wszystkie programy efektów na Twoich zewnętrznych urządzeniach. Dla wielu gitarzystów MIDI zakończyło erę męczących zmian (i pomyłek) przy wielu efektach podłogowych.

Kontroler Hughes&Kettner FSM 432 MK III jest doskonałym przykładem wygodnego sterownika MIDI dla gitarzysty.

Zacznijmy od podstaw, czyli jak przełączać funkcje bezpośrednio

Przełączanie presetów to tylko połowa możliwości. Możesz dostać się do każdego parametru sterowanego przez midi z osobna, a wszystko za pomocą tzw. ciągłych kontrolerów MIDI. Kontroler ciągły (CC) może przekazywać 128 różnych wartości (od 0 do 128). Do Twojej dyspozycji jest 128 różnych kontrolerów ciągłych CC (#001 do #128).

Niektóre z nich są standardem, np CC #007 jest zawsze odpowiedzialny za głośność urządzenia MIDI, lub CC #001 kontrolujące poziom modulacji.

Każda funkcja wzmacniacza GrandMeister 36 jest przypisana do dedykowanego MIDI CC. Przełącznik nożny taki jak Hughes & Kettner FSM 432 MK III, Rocktron All Access, Custom Audio Electronics RS-5 czy dowolny sekwencer typu Apple Logic, Steinberg Cubase lub Pro Tools są przykładami produktów, które pozwolą Ci na bezpośredni dostęp do szeregu funkcji GrandMeistera 36.

Bezpośrednie zmiany parametrów są dla Ciebie przydatne jeżeli chcesz pozostać w presecie, ale jednocześnie chcesz zmienić np. Boost, Delay, Modulacje efektów lub ustawienie Power Soak w jedną lub drugą stronę. Oznacza to, że jeżeli chcesz się przełączyć do 1W podczas części rytmicznej, możesz to zrobić! Możliwości są nieograniczone.

Przeanalizujmy kolejny przykład. Na CC #031 masz dostęp do zmiany kanałów. GrandMeister 36 posiada cztery, także dostępny zakres wartości (128) został podzielony na cztery aby uzyskać zakres dla każdego ustawienia. W tym przypadku wartości od 0 do 31 dadzą Ci dostęp do kanału Clean, kanał Crunch znajduje się pod wartościami 32 – 63, Lead 64 – 95, Ultra 96 – 127. Możesz używać dowolnej wartości ze wspomnianych przedziałów – przykładowo 20 na CC #031 przełączy na Clean, natomiast 100 na Ultra.

CC #052 odpowiada za włączanie i wyłączanie całego modułu efektów modulacyjnych. Przy wartościach włącz/wyłącza, 128 musiało zostać podzielone na 2, co oznacza że wartości 0-63 włączą moduł efektów, natomiast wartości 64 do 127 go wyłączą. Na samym dole znajdziesz pełną listę CC # wykorzystywanych do przełączania różnych funkcji wzmacniacza GrandMeister 36.

Twój kontroler MIDI może wyglądać dowolnie. Jeżeli wysyła komendy MIDI to możesz go używać!

Dalsze rozszerzanie możliwości – kontrola w czasie rzeczywistym

Co powiesz na zmianę Twojego brzmienia w czasie rzeczywistym, tak jakbyś kręcił potencjometrem, jednak bez dotykania jakiejkolwiek gałki wzmacniacza?

Jest to funkcja jaką często wykorzystują keyboardziści. Ze rozszerzeniem MIDI w postaci pedału nożnego, często zmieniają różne parametry swojego brzmienia w czasie gdy mają zajęte ręce. W jaki sposób może to wykorzystać gitarzysta używający wzmacniacza lampowego?

Pokrętła Smart Rotary Control zamontowane we wzmacniaczu GrandMeister 36 nie tylko pozwalają na zapisanie i wywołanie dowolnej pozycji z presetu, pozwalają również na kontrolę nad brzmieniem w czasie rzeczywistym za pomocą rozszerzeń MIDI podłączanych do kontrolera za pomocą kabla 1/4″ jack. Działa to dla każdej funkcji, nie tylko głośności!

Wyobraź sobie, że możesz płynnie regulować poziom pokrętła Gain na scenie, uzyskując dodatkowe mięso zamiast używać głośności. Możliwość transformacji swojego brzmienia od suchego do nasyconego do maksimum daje nowe możliwości ekspresji na scenie.

Pamiętaj również, że podczas nagrywania możesz zapisać wszystkie wartości midi bezpośrednio w utworze. Możesz nawet zaprogramować korekcję EQ aby automatycznie zmieniała się z poziomu programu DAW podczas nagrywania! Mówiliśmy o ekspresji na scenie? Daj się ponieść również w studiu!

Poniższe wideo pokazuje jak możesz sterować ilością reverbu używając pedału nożnego podłączonego do kontrolera MIDI.

Powróćmy jednak do wzmacniacza GrandMeister 36. Aby w pełni wykorzystać możliwości sterownika nożnego H&K FSM 432 MK III, możesz podłączyć dwa rozszerzenia. Możesz tam wpiąć pedały nożne lub pojedyncze przełączniki, wszystko za pomocą zwykłego jacka 1/4″. Dzięki temu uzyskujesz dodatkowe możliwości kontrolowania brzmienia. W ten sposób wszystkie programowalne ustawienia wzmacniacza mogą być sterowane bezpośrednio, niezależnie od presetów.

W praktyce, kontrolery CC mogą być dowolnie przypisane do wejść Control 1 i Control 2, a ich parametry mogą być zmieniane przez pedał nożny lub pojedynczy przełącznik. Przykładowo możesz kontrolować reverb za pomocą pedału (tak jak w wideo powyżej). Możesz również sterować włączeniem/wyłączeniem bramki szumów za pomocą jednopozycyjnego przełącznika. Wszystko bez odrywania rąk od gitary.

Poglądowy schemat urządzeń podłączanych do wejścia Control Input.

Prawdopodobnie najbardziej użytecznymi funkcjami dla gitarzystów będzie kontrola nad Boostem (bez zmiany presetu) za pomocą footswitcha oraz sterowanie głośnością za pomocą pedału. Jak widać poniżej, przypisanie CC #07 do jednego z Control Input i podłączenie do niego pedału pozwala na sterowanie głośnością. Włączanie/wyłączanie podbicia Boost może być sterowane po przypisaniu CC #064 do drugiego Control Input i podłączeniu do niego pojedynczego przełącznika nożnego.

Generalnie wszystkie funkcje mogą być sterowane dowolnym rozszerzeniem (pedałem lub przełącznikiem). Jednak pewne typy parametrów mają więcej sensu z jednym niż z drugim. Do prostych przełączeń lepiej wybrać footswitch, do ciągłych parametrów lepszy będzie pedał. Wybór jednak zawsze należy do Ciebie.

Tył sterownika FSM MK III

Aby zmienić CC przypisane do wejścia Control wykonaj następująe kroki.

1. Aby wejść do trybu edycji naciśnij i przytrzymaj przyciski Tap oraz D (C w przypadku Control 2) jednocześnie aż wyświetlacz pokaże numer CC i kropka za drugą cyfrą zacznie migać.
2. Możesz teraz sterować numerem CC za pomocą przycisków Up/Down.
3. Zapisz ustawienie naciskając przełącznik D (C w przypadku Control 2). Kropka przestanie migać, a kontroler wróci do normalnej pracy.

Poniżej znajdziesz wygodny rysunek pokazujący wszystkie ustawienia sterowane przez MIDI we wzmacniaczu GrandMeister 36.

Mamy nadzieję, że ten poradnik uzmysłowił Ci jakie możliwości daje MIDI gitarzystom na scenie. Dla tych odważnych, którzy się zdecydowali na jego używanie  jest to doskonały system zapewniający rozwój muzycznych horyzontów oraz ułatwiający pracę zarówno na scenie jak i w studiu.